Μην ενοχλείτε

Κουκκουφκιάος © Ben Porter

Η σημασία του να είμαστε ήσυχοι, διακριτικοί και να επιδεικνύουμε ευαισθησία όταν φωτογραφίζουμε τη φύση είναι μάλλον αυτονόητη, όχι μόνο για να σιγουρευόμαστε ότι η άγρια ζωή γύρω μας δεν ενοχλείται από την παρουσία μας, αλλά και για να διασφαλίζουμε ότι άλλα άτομα γύρω μας μπορούν επίσης να την απολαύσουν. Είναι πολύ εύκολο να μπούμε στον πειρασμό να πλησιάσουμε λίγο πιο κοντά για να τραβήξουμε την τέλεια φωτογραφία ενός πουλιού ή ζώου, με κίνδυνο όμως να το τρομάξουμε και να απομακρυνθεί, όταν νιώσει απειλή. Παρόλο που μπορεί να μη φαίνεται τόσο σοβαρό εκείνη τη στιγμή, αυτή η ενόχληση μπορεί κατ’ ακρίβεια να έχει σοβαρές επιπτώσεις σε ζώα που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην ενόχληση. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, οι Αλυκές Λάρνακας και Ακρωτηρίου φιλοξενούν χιλιάδες Φλαμίνγκο κατά τη διάρκεια του χειμώνα, τα οποία είναι πολύ δημοφιλή με τους φωτογράφους. Ωστόσο, αυτά τα πουλιά ενοχλούνται εύκολα από ανθρώπους που εισέρχονται στις αλυκές σε μια προσπάθεια να τα πλησιάσουν και να πετύχουν την τέλεια φωτογραφία. Για τη λήψη αυθεντικών φωτογραφιών που αποτυπώνουν τις φυσικές συμπεριφορές των ζώων, χρειάζεται να παραμείνουμε σε ένα σημείο ήσυχα, να είμαστε υπομονετικοί και να αφιερώσουμε χρόνο, ώστε να μάθουμε καλά το ζώο που θέλουμε να φωτογραφίσουμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες ενόχλησής του.

Σεβαστείτε τον νόμο

Χελιδόνια © Ben Porter

Οι περισσότερες χώρες έχουν θεσπίσει νόμους για την προστασία της άγριας ζωής, οι οποίοι πρέπει πάντοτε να τηρούνται. Θέλω να ελπίζω ότι οι περισσότεροι φωτογράφοι που ενδιαφέρονται για την άγρια ζωή αντιλαμβάνονται τους νόμους αυτούς ως κοινή λογική. Για παράδειγμα, η ενόχληση ενός πουλιού που φωλιάζει για σκοπούς φωτογράφισης είναι παράνομη. Συνήθως, αυτοί οι νόμοι είναι ακόμη πιο αυστηροί όταν πρόκειται για πολύ σπάνια και απειλούμενα είδη, και έτσι όσοι φωτογράφοι επισκέπτονται χώρες και δεν γνωρίζουν την εθνική νομοθεσία για την προστασία της άγριας ζωής, είναι καλύτερα να κάνουν μια προκαταρκτική έρευνα για να βεβαιωθούν ότι οι φωτογραφικές τους δραστηριότητες δεν παραβαίνουν οποιουσδήποτε εθνικούς νόμους.

Μην χρησιμοποιείτε ηχομιμητικές συσκευές

© Ben Porter

Στους φωτογραφικούς κύκλους, η χρήση ηχομιμητικών συσκευών είναι γενικά κατακριτέα, λόγω των επιπτώσεων που μπορεί να έχει στη συμπεριφορά των πουλιών ή των ζώων στα οποία στοχεύει. Η χρήση ηχομιμητικών συσκευών, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ενόχληση στα πουλιά και επομένως δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Ανάλογη της χρήσης ηχομιμητικών συσκευών είναι και η χρήση ομοιωμάτων αρσενικών πουλιών, τα οποία χρησιμοποιούνται για να δελεάσουν τα πουλιά κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου - ακόμη μια ανήθικη πρακτική, η οποία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται. Αντί να καταφεύγετε σε τέτοιες τεχνητές μεθόδους για σκοπούς μια καλής φωτογραφίας, ξοδέψτε αρκετό χρόνο έξω στο πεδίο, οξύνετε την παρατηρητικότητά σας και καλλιεργήστε την υπομονή σας, ώστε να είστε σε θέση να τραβήξετε φωτογραφίες που να μην επηρεάζουν τη φυσική συμπεριφορά των ειδών. Αν και η χρήση ηχομιμητικών συσκευών και ομοιωμάτων είναι παράνομη στην Κύπρο, υπάρχουν ερευνητές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνικές για σκοπούς έρευνας, αφού λάβουν πρώτα ειδική άδεια από την αρμόδια αρχή.

Μην χρησιμοποιείτε ζωντανά δολώματα

Στρειδοφάγος © Ben Porter

Εκατομμύρια άνθρωποι σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχουν στα άγρια πουλιά παντός είδους συμπληρωματική τροφή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους με σκοπό να προσελκύσουν την άγρια ζωή στους κήπους τους και να βοηθήσουν τα πουλιά κατά τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Η φωτογράφιση άγριων ζώων χρησιμοποιώντας τέτοιου είδους δολώματα είναι αρκετά αποδεκτή μέθοδος από πλευράς ηθικής, αν και ορισμένοι φωτογράφοι αμφισβητούν τη «γνησιότητά» της. Είναι άραγε εντάξει, για παράδειγμα, να πάρουμε ένα νεκρό ζώο που βρήκαμε στον δρόμο και να το τοποθετήσουμε σε μια περιοχή για να προσελκύσουμε αρπακτικά πουλιά για σκοπούς φωτογράφισης; Θεωρώ πως ναι, αρκεί να μη θέτει σε κίνδυνο τα άγρια πουλιά. Ωστόσο, κάτι που είναι αναμφισβήτητα ανήθικο είναι η χρήση οποιουδήποτε ζωντανού δολώματος για να προσελκύσουμε την άγρια ζωή για τον σκοπό αυτό. Αυτή η πρακτική είναι αθέμιτη και καθόλου αποδεκτή. Η ηθική λήψη φωτογραφιών θα πρέπει πάντα να είναι υψίστης σημασίας για κάθε φωτογράφο άγριας ζωής. (Εδώ πρέπει να σημειώσω πως το τάισμα, όταν γίνεται με σκοπό τη σύλληψη και θανάτωση άγριων πουλιών, απαγορεύεται δια νόμου στην Κύπρο).

Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την αναπαραγωγική περίοδο των πουλιών

Πευκοδρυοκολάπτης © Ben Porter

Η περίοδος αναπαραγωγής είναι μια πολύ ευαίσθητη περίοδος για την πτηνοπανίδα και πρέπει να λαμβάνετε μεγάλη προσοχή για να διασφαλίζετε ότι δεν ενοχλείτε τα πουλιά και ότι δεν επηρεάζετε την ικανότητά τους να αναπαράγονται. Ίσως κάποιος που τώρα ξεκινά να ασχολείται με την φωτογράφιση άγριας ζωής να μην είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται πότε ενοχλούνται τα πουλιά από την ανθρώπινη παρουσία. Το κλειδί είναι να δίνετε προσοχή στη συμπεριφορά των πουλιών. Εάν, για παράδειγμα, βρείτε μια ενεργή φωλιά, υποθέστε ότι οι γονείς βρίσκονται κάπου κοντά και μετακινηθείτε σε μια ασφαλή απόσταση για να παρακολουθήσετε τη συμπεριφορά τους. Αν δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί την παρουσία σας, τότε είστε εντάξει! Εάν όμως σας έχουν αντιληφθεί, καλύτερα να αποχωρήσετε και να τα αφήσετε στην ησυχία τους. Ορισμένα είδη είναι πολύ πιο ευαίσθητα από άλλα, ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική περίοδο. Στην Κύπρο, τα παρυδάτια πουλιά, όπως το Νανοπλουμίδι που φωλιάζει στο Lady’s Mile και στην παραλία Spyros Beach (περιοχή Κασιάνες), είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην ανθρώπινη ενόχληση κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου. Ευάλωτα είναι επίσης και διάφορα είδη αρπακτικών πουλιών, όπως ο Γύπας, που φωλιάζουν σε παράκτιους ή ορεινούς γκρεμούς.

Εν κατακλείδι...

Ενώ υπάρχουν πολλές ακόμη συμβουλές που θα μπορούσα να αναφέρω, αυτοί οι πέντε κανόνες είναι μια καλή αρχή για να διασφαλίσουμε ότι η φωτογράφιση άγριας ζωής γίνεται με ηθικό τρόπο χωρίς αρνητικό αντίκτυπο. Εάν πιάσετε τον εαυτό σας να αναρωτιέται κατά πόσο είναι ηθικό αυτό που κάνετε, τότε πιθανότατα δεν είναι. Έχοντας την ευημερία της άγριας ζωής ως προτεραιότητα κατά τη διάρκεια των φωτογραφικών σας εξορμήσεων, αποτελείτε παράδειγμα προς μίμηση και διασφαλίζετε ότι όλοι μπορούν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν την ενασχόληση αυτή.